Περί Επικοινωνίας
Γράφτηκαν πολλοί λόγοι για τους οποίους η αρχιτεκτονική είναι χρήσιμη ή άχρηστη σήμερα. Θα ήθελα να κρατήσω έναν από αυτούς, όχι για να ονομάσω την αρχιτεκτονική αλλά για να επισημάνω ένα πρόβλημα.
Ο λόγος αυτός είναι η επικοινωνία.
Ο αρχιτέκτονας δημιουργεί χώρους συνδιαλεγόμενος με άλλους αρχιτεκτονικούς χώρους, σχεδιασμένους προφανώς από αρχιτέκτονες. Έτσι αυτοαναφέρεται, επιδιώκει να επικοινωνήσει και να απευθυνθεί μόνο σε όμοιους του. Όλοι οι κύκλοι της διανόησης έχουν αποσπαστεί από την κοινωνία και λειτουργούν σε ένα δικό τους παράλληλο σύμπαν.
Γιατί επικρατεί ένα τόσο μεγάλο χάσμα ανάμεσα τους;
Πάλι θα ακουστούν οι γνωστές δικαιολογίες: “ο κόσμος είναι αμόρφωτος, δεν έχει παιδεία, μπλα….μπλα…μπλα… ” Αν κοιτάξουμε, όμως, το θέμα διαχρονικά θα δούμε ότι ο κόσμος πάντα αμόρφωτος ήταν και μάλιστα πολύ περισσότερο από σήμερα. Μια σύγκριση με την κοινωνία του μεσαίωνα θα ήταν μάλλον αστεία.
Το θέμα όμως είναι ότι ο άξεστος, αγράμματος χωρικός του μεσαίωνα όταν έμπαινε στο θρησκευτικό ναό ή έριχνε μια κλεφτή ματιά στα ανάκτορα του βασιλιά, έπαιρνε το μήνυμα. Ο αρχιτέκτονας (ή όπως θέλετε πείτε τον) ήθελέ να του επικοινωνήσει ένα μήνυμα παρόλο που ο σχεδιασμός του δεν είχε καμία θεωρητική κοινωνική προσέγγιση και προφανώς βρισκόταν σε πολύ ανώτερη κοινωνική τάξη από αυτόν.
Τι γίνετε όμως την εποχή του μοντέρνου; Τι γίνετε όταν ένα αρχιτεκτονικό ρεύμα μιλά για την κοινωνία αλλά δεν μπορεί να επικοινωνήσει με αυτήν;
Ο αρχιτέκτονας άρχισε ξαφνικά να μιλά μια ακατάληπτη γλώσσα που μόνο ένας μυημένος μπορούσε να αντιληφθεί.
Μετά από αυτό ακολούθησαν και άλλα κινήματα ακόμα πιο δυσνόητα, με αλλεπάλληλες στρώσεις μηνυμάτων, που ακόμα και ένας βαθύς γνώστης της αρχιτεκτονικής χρειάζεται να διαβάσει έναν ολόκληρο, σχετικό με το συγκεκριμένο έργο, τόμο για να το κατανοήσει στην ολότητα του.
Αν υποθέσουμε ότι η πολυπλοκότητα είναι προϊόν της εξέλιξης του πολιτισμού, γιατί μαζί με την επιστήμη και την τέχνη δεν προχωρά και η κοινωνία;
Πάντα υπήρχε χάσμα μεταξύ τους, όμως σήμερα η πρόσβαση στη γνώση είναι πολύ πιο εύκολη. Γιατί αυτό το χάσμα αντί να μικραίνει επεκτείνετε;
Για να λύσουμε αυτό το πρόβλημα πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τις αιτίες του. Αφού το κάνουμε αυτό, τότε μπορούμε να κάνουμε αρχιτεκτονική χρήσιμη για όλους.
Ο λόγος αυτός είναι η επικοινωνία.
Ο αρχιτέκτονας δημιουργεί χώρους συνδιαλεγόμενος με άλλους αρχιτεκτονικούς χώρους, σχεδιασμένους προφανώς από αρχιτέκτονες. Έτσι αυτοαναφέρεται, επιδιώκει να επικοινωνήσει και να απευθυνθεί μόνο σε όμοιους του. Όλοι οι κύκλοι της διανόησης έχουν αποσπαστεί από την κοινωνία και λειτουργούν σε ένα δικό τους παράλληλο σύμπαν.
Γιατί επικρατεί ένα τόσο μεγάλο χάσμα ανάμεσα τους;
Πάλι θα ακουστούν οι γνωστές δικαιολογίες: “ο κόσμος είναι αμόρφωτος, δεν έχει παιδεία, μπλα….μπλα…μπλα… ” Αν κοιτάξουμε, όμως, το θέμα διαχρονικά θα δούμε ότι ο κόσμος πάντα αμόρφωτος ήταν και μάλιστα πολύ περισσότερο από σήμερα. Μια σύγκριση με την κοινωνία του μεσαίωνα θα ήταν μάλλον αστεία.
Το θέμα όμως είναι ότι ο άξεστος, αγράμματος χωρικός του μεσαίωνα όταν έμπαινε στο θρησκευτικό ναό ή έριχνε μια κλεφτή ματιά στα ανάκτορα του βασιλιά, έπαιρνε το μήνυμα. Ο αρχιτέκτονας (ή όπως θέλετε πείτε τον) ήθελέ να του επικοινωνήσει ένα μήνυμα παρόλο που ο σχεδιασμός του δεν είχε καμία θεωρητική κοινωνική προσέγγιση και προφανώς βρισκόταν σε πολύ ανώτερη κοινωνική τάξη από αυτόν.
Τι γίνετε όμως την εποχή του μοντέρνου; Τι γίνετε όταν ένα αρχιτεκτονικό ρεύμα μιλά για την κοινωνία αλλά δεν μπορεί να επικοινωνήσει με αυτήν;
Ο αρχιτέκτονας άρχισε ξαφνικά να μιλά μια ακατάληπτη γλώσσα που μόνο ένας μυημένος μπορούσε να αντιληφθεί.
Μετά από αυτό ακολούθησαν και άλλα κινήματα ακόμα πιο δυσνόητα, με αλλεπάλληλες στρώσεις μηνυμάτων, που ακόμα και ένας βαθύς γνώστης της αρχιτεκτονικής χρειάζεται να διαβάσει έναν ολόκληρο, σχετικό με το συγκεκριμένο έργο, τόμο για να το κατανοήσει στην ολότητα του.
Αν υποθέσουμε ότι η πολυπλοκότητα είναι προϊόν της εξέλιξης του πολιτισμού, γιατί μαζί με την επιστήμη και την τέχνη δεν προχωρά και η κοινωνία;
Πάντα υπήρχε χάσμα μεταξύ τους, όμως σήμερα η πρόσβαση στη γνώση είναι πολύ πιο εύκολη. Γιατί αυτό το χάσμα αντί να μικραίνει επεκτείνετε;
Για να λύσουμε αυτό το πρόβλημα πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τις αιτίες του. Αφού το κάνουμε αυτό, τότε μπορούμε να κάνουμε αρχιτεκτονική χρήσιμη για όλους.
0 Comments:
Post a Comment
<< Home